Bezoek

Ze ziet mij nog niet als ze de roltrap afkomt. Ik zwaai, maar ze is te druk bezig met het zoeken naar haar tas, want die komt niet gewoon via de bagageband. Ik zie haar zoeken en voel een brok in mijn keel. Bezoek! Daar heb ik heel veel behoefte aan, na al die weken alleen geweest te zijn. En dan is het óók nog eens een hele goeie vriendin met wie ik al vaker mooie reizen heb gemaakt. Als ze mij uiteindelijk ziet achter het dikke glas wordt de brok in mijn keel groter. Toch verras ik mezelf als ik volledig breek bij het daadwerkelijk omhelzen en aanraken. In Iran niet persé de bedoeling dat ik een vrouw aanraak, ook niet als het een goede bekende betreft, maar de komende twee weken doen we toch alsof we getrouwd zijn en ik heb er sowieso even lak aan, ik heb het contact nodig.

Het is gelijk fijn en vertrouwd om met Leonie te reizen, maar de eerste twee dagen gaan niet helemaal soepel, dankzij de zeer conservatieve stad Qom die we als eerste bezoeken en in de stad daarna hebben we twee keer in korte tijd 'gedoe' met een paar mannen (die niet volledig Iraans zijn, dus ik denk dat dat het probleem was..🤗). Niet het Iran wat ik ken én niet het Iran waardoor ik Leonie enthousiast had gemaakt om er ook heen te gaan.
Gelukkig worden deze minder leuke momenten teniet gedaan als we heel diep Iran in trekken, naar Kurdistan. Om er te komen zullen we een paar bussen moeten nemen, maar de eerste bus is vol en er gaat er maar één per dag. We besluiten te liften, omdat ik vorig jaar heb ervaren dat dat nogal makkelijk gaat (in principe stopt elke eerste auto...). De stad uit komen is altijd lastig en dus nemen we een taxi, naar het begin van de grote weg. Als we op de liftplek aankomen die ik heb uitgezocht, twijfelt de taxichauffeur of dit wel de goede plek is. Ik verzeker hem dat het klopt, maar hij vindt het maar niks en maakt zich grote zorgen. Ook het gezicht van Leonie spreekt boekdelen: we staan ergens in the middle of nowhere, op (het begin van) een enorm grote snelweg waar auto's ons voorbij razen. Door de bezorgde taxichauffeur en het gezicht van Leonie begin ik te twijfelen of dit inderdaad wel een goed idee is, maar dan denk ik aan vorig jaar en aan het Iran dat ik ken en denk dat het wel goed komt. En dus glimlach ik vriendelijk naar de taxichauffeur en zeg hem vaarwel. Als hij weg is positioneren wij ons, waarbij ik (als man) het liftwerk zal doen. Ik steek mijn hand omhoog (níet mijn duim, want dat heeft hier een nogal slechte betekenis...) en wat denk je? Binnen 30 seconden gaat een auto vol in de remmen, ik denk dat het nummer 8 of 9 was die langsreed. Twee ontzettend aardige mannen in een auto die letterlijk bijna uit elkaar valt, maar rijdt. Leonie's zorgen waren direct weg, er was eerder verbazing op haar gezicht te lezen: "jeetje, dit gaat echt heel snel". Vervolgens merkt ze in de auto op dat er vooral veel niet is dan wel en dat de sleutel "in het luchtledige hangt".
Het is de eerste lift van velen. En iedereen is net zo aardig. En hoe verder we de achtertuin van Iran inrijden, hoe sneller we worden uitgenodigd om op bezoek te komen voor thee, lunch of zelfs een overnachting. Vaak is dit een aanbod vanuit gastvrijheid, maar is het niet de bedoeling dat je daadwerkelijk "ja" zegt. Het is de 'taarof', waarbij ze iets aanbieden, jij de aanbieding vervolgens gevleid afwijst, waarna zij het nogmaals aanbieden. Gebeurt dat 3x of vaker, dan willen ze dat je de aanbieding echt accepteert. Deze 'taarof' wordt trouwens op van alles toegepast. In een winkel zeggen ze rustig dat je niet hoeft te betalen en taxichauffeurs vertellen je aan het einde van de rit dat het gratis is, maar wat je dus NIET moet accepteren. Een ingewikkelde 'omgangsvorm', maar echt, je leert ermee dealen. 
Nota bene: Voor iedereen die ik enthousiast heb gemaakt om Iran te bezoeken; lees je over dit soort zaken goed in (er zijn meer 'lastige' dingen) of klop voordat je gaat even bij mij aan🤗.
Maar het merendeel van de aanbiedingen in de verschillende liftauto's was écht zo bedoeld. Hoe vaak we ook afwezen, ze bleven ons uitnodigen. Omdat je werkelijk geen km vooruit komt als je op elke uitnodiging ingaat (hoe klein de uitnodiging ook, je bent toch eigenlijk altijd minimaal 2 uur onder de pannen), hebben we de meesten met pijn in ons hart afgeslagen. Maar enkele gelukkig ook niet...

We staan aan de rand van een klein stadje, omdat we een vallei willen bezoeken in Kurdistan, dat maar enkele kilometers verwijderd is van de Iraakse grens. Er stopt een auto met een man achter het stuur en zijn zoontje naast hem. De man heet Sirvan, is Koerd en loopt ook in een typische en wijde Koerdische broek. Hij spreekt een paar woorden Engels en met mijn beperkte Farsi kunnen we redelijk communiceren. Hij gaat maar een paar kilometer de kant op richting vallei. Geen probleem, want ik begrijp dat hij langs de splitsing komt die wij moeten nemen en daar vinden we dan wel weer een nieuwe auto. Als we een paar minuten rijden stopt hij voor zijn vrouw die hij ook nog moest oppikken. Het contact tussen ons allemaal is leuk, fijn, gezellig en relaxed. Sara, de vrouw van Sirvan, is enorm handig met google-translate op haar telefoon, waarmee je de tekst gewoon kan inspreken en dan vertaalt de telefoon het, waardoor de communicatie nog makkelijker gaat én iedereen met alle gesprekken kan meedoen. 
Na een tijdje stopt Sirvan langs de kant van de weg, wijst naar een dorp verderop en vraagt of we eerst thee willen bij hem thuis. We slaan de uitnodiging vriendelijk af, want veel tijd om de vallei te bezoeken hebben we niet en we moeten ook nog terug naar het stadje. Hij is teleurgesteld, maar begrijpt het en rijdt verder. Bij de splitsing stopt hij echter niet, maar draait de weg in. Ik ben in verwarring en vraagt of hij die kant op moet, want ik dacht van niet. "We brengen jullie naar de vallei", is zijn antwoord. Wetende dat het nog zeker 40/50 kilometer is (enkele reis!) manen we hem tot stoppen. Maar hij stopt niet. We proberen alles, worden zelfs een beetje boos, maar Sirvan blijft doorrijden. Hij zegt dat zij er ook wel heen willen en dat het toch leuk is om samen te gaan? Dat is het natuurlijk, maar het is óók belachelijk: ze gooien hun volledige planning om, omdat hij toevallig twee toeristen meenam die stonden te liften en hij gaat daar tientallen kilometers extra voor rijden... Maar we moeten ons geen zorgen maken, zij vinden dit ook leuk. Basta. 
We kunnen niet anders dan dankbaar zijn voor dit ontzettend lieve fijne gebaar. En dus genieten we tijdens de rit van elkaars gezelschap en van het waanzinnige uitzicht. Al een paar dagen staren we beiden uit het raam, het is hier zoooo mooi. Van alle prachtige plekken die ik in Iran heb gezien is Kurdistan de mooiste. We rijden nu aan de andere kant van de berg waar we gisteren reden en het is heel anders, maar eigenlijk net zo mooi.
Vlak voordat we de vallei in rijden naar beneden, stopt Sirvan bij een plek waar nog sneeuw ligt en dus ontstaat er een heus sneeuwballengevecht.
Later, in de vallei , geeft het gezinnetje aan dat ze graag willen lunchen (wij hadden dat al eerder in het stadje gedaan) en wij zien een uitgelezen kans om iets terug te doen: het betalen van deze lunch. Maar ik ken de Iraniërs langer dan vandaag en weet dat we dat niet moeten melden, maar gewoon moeten dóen. En het liefst stiekem vóórdat er daadwerkelijk afgerekend moet worden, anders krijg je alsnog enorme discussies, omdat zij vinden dat jij niet mag betalen, omdat je op bezoek bent in Iran en dus gast bent en gasten betalen niet. Ik maak met Leonie een plannetje (heel handig als je een taal spreekt die niemand anders verstaat). Ergens halverwege de lunch ga ik even plassen en loop dan gelijk langs de balie, die gelukkig precies om het hoekje zit, buiten het zicht van de rest. Het gaat allemaal goed, totdat de medewerker ziet dat ik alleen groot geld heb om mee te betalen en hij niet genoeg kleingeld heeft om het wisselgeld terug te geven. Hij loopt naar buiten en vraagt onze gastheer Sirvan om hulp... Direct gedoe, want dit mogen we uiteraard niet betalen, maar ik hou voet bij stuk en het lukt toch om in ieder geval het grootste deel te betalen.
Maar Iran is Iran en Kurdistan is zelfs nog gastvrijer dan de rest van het land. Nadat we na een paar ontzettend leuke gezellige uren hebben doorgebracht wordt er op de terugweg gestopt om een ijsje te kopen (ik haast me Sirvan te volgen om te betalen, maar ook nu weer grote discussie) en vervolgens worden we bij hun thuis uitgenodigd. Voor een diner. We vinden het veel te veel wat deze mensen voor ons doen. Het diner slaan we af en wordt een 'rustmoment'. Zo kunnen we de teleurstelling die we zien als we de uitnodiging afslaan beperken, maar hoeven ze ook niet teveel te doen.
Onderweg naar hun huis, kijkend naar het schitterende landschap, voel ik de emotie opkomen. Ik ben inmiddels een paar keer in Iran geweest en weet een beetje hoe het hier gaat, maar ik vind het toch ook zó ontzettend bijzonder. Vijf uur geleden hadden kenden we elkaar nog niet en inmiddels hebben we uren samen doorgebracht en worden we behandeld als hele goede vrienden en is men teleurgesteld als we een uitnodiging afslaan. Het raakt me.
Bij hun thuis aangekomen wordt er geopperd dat ik kan douchen. Ik sla de uitnodiging af, maar Sirvan blijft het noemen en we bedenken dat het wellicht is omdat ik te hard ruik... Ik ga dus maar toch op de uitnodiging in en verschijn terug in de woonkamer in een roze/paarse kamerjas die ik in mijn handen gedrukt krijg. Vervolgens krijgt Leonie hetzelfde aanbod. Zij checkt of het is omdat we ruiken, maar dat blijkt absoluut niet het geval. Een vreemd moment, omdat Sara en Sirvan het gevoel hebben dat ze ons het gevoel hebben gegeven dat wij denken dat zij denken dat wij stinken, terwijl het alleen maar uit gastvrijheid en comfortabelheid bedoeld was (lees die zin rustig nog een keer...). We kunnen er gelukkig hartelijk om lachen. 
Het contact is ontzettend fijn en er ontstaan ook intiemere gesprekken. Zo hebben Sirvan en Sara grote zorgen over de toekomst van hun zoon. Iedereen die we eerder spraken en ook ie-de-reen die ik tijdens mijn eerdere bezoeken heb gesproken, heeft geen goed woord over voor de regering en voor de geestelijk leider in het bijzonder. Maar hoe deze ouders spraken,daardoor brak mijn hart. Ik zag niet alleen boosheid en frustratie, maar vooral ook verdriet en wanhoop. Ze vragen of wij hun zoon niet mee kunnen nemen naar Nederland, omdat hij dan in ieder geval een kans heeft..
Ook ontstond er een mooi gesprek tussen Leonie en Sirvan over zijn slaapproblemen en nachtmerries die hij al twee jaar heeft. Waarin mensen die hij liefheeft overlijden. Hij vertelt open en eerlijk over zijn schaamte hierover en dat hij daardoor niet naar een dokter was geweest. Heel bijzonder allemaal.
Dan wordt toch het diner weer geopperd en het is al best laat en dus is het misschien toch een goed idee om dit gezamenlijk te doen. We stellen voor om in een restaurantje te eten, waarbij wij ze uitnodigen en willen bedanken voor deze fijne dag (en dus ook betalen), maar onze gastheer en gastvrouw vinden het een beter idee om thuis te koken. Prima, maar dan maken we het wél samen. Dat vinden ze een goed idee. Sirvan en ik zullen de spullen gaan kopen die nodig zijn en de vrouwen zullen het dan klaarmaken (dat is óók Iran). Omdat ik niet naar buiten kan in mijn roze/paarse ochtendjas, stelt Sirvan voor dat ik even een broek en shirt van hem aandoe. Op de slaapkamer krijgt hij een beter idee en hijst mij in zijn luxe-Koerdische pak. De dames willen weten wat we doen, maar ze worden buiten de deur gehouden totdat we klaar zijn. Dan word ik trots 'tentoongesteld'. Vervolgens raakt Sara geïnspireerd om Leonie aan te kleden in de vrouwelijke Koerdische klederdracht. Als we deze prachtige kleren aan hebben en bezig zijn met een fotosessie in de woonkamer, krijgt Sirvan het fantastische idee dat we beter foto's kunnen maken buiten, in een passende setting. En dus worden we de auto ingehesen. Wat Sirvan er vervolgens bij verteld is dat we even hoi zeggen tegen zijn familie, want zij moeten ons even zien in deze kleren. Het is een fantastische bizarre grappige situatie: foto's maken in de achtertuin van het ouderlijk huis van Sirvan, alle mannen en vrouwen die ons begroeten en bekijken, de uiteraard verplichte thee met de familie. Allemaal in Koerdische klederdracht. Door dit uitje loopt het diner dat we nog niet gehad hebben ook een beetje in de soep, maar als we terug zijn in hun huis improviseert Sara, met hulp van Leonie, een fantastisch diner. 
Na middernacht brengt Sirvan ons naar ons hotel, want uiteráárd mogen we geen taxi nemen. Ik vond het heftig en lastig om afscheid te nemen. Sirvan stopte voor ons om ons een paar kilometer mee te nemen. Nu is het twaalf uur later. Ze hebben ons kilometers meegenomen, hebben er zelf ter plekke een 'dagje uit' van gemaakt met twee wildvreemden die nu als vrienden voelen. Er zijn bijzondere gesprekken geweest, we hebben de familie ontmoet, hun kleren aan gehad, samen gegeten. 
In de auto in het donker zijn we vooral stil, maar ik weet zeker dat we allemaal hetzelfde voelen. Bij het hotel kijk ik in de guitige eerlijke bruine ogen van Sirvan en ik zie dat wij inderdaad goede vrienden zijn geworden en dit dus niet de laatste keer zal zijn dat ik in Kurdistan zal zijn...

Dit is voor mij één van de mooiste ontmoetingen geweest van de twee weken die ik samen met Leonie doorbracht, maar het was niet de enige. We hebben ook Mostafa en zijn familie opgezocht. Ik heb hun vorig jaar leren kennen en heb toen een paar dagen met ze doorgebracht. Dit weerzien was fantastisch en heel bijzonder. Met als hoogtepunt een gigantisch diner waarvoor de gastvrouw waarschijnlijk de hele dag in de keuken heeft gestaan. Met 10 man aan een enorme tafel. Leonie is geraakt door zoveel warmte, liefde en gastvrijheid. Ik voel mijn ogen ook nat worden. Maar. We zijn niet de enige, ook de gastvrouw zelf en haar broer houden het niet droog. Heel, heel bijzonder.
En dan zijn er nog al die ongelooflijk leuke vriendelijke mensen die ons meenamen in hun auto, met wie we thee hebben gedronken, hebben geluncht of wat dan ook. Het was soms zelfs teveel van het goede. Dat het echt teveel energie kost. Van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat samen met de Iraniërs. Ik had geen tijd voor het schrijven van een verhaal zoals deze, geen tijd om foto's uit te zoeken, appen schoot erbij in, met mijn dagboekje loop ik een paar weken achter en er is zelfs maar beperkt tijd om te facetimen met die geweldig leuke man... 
En hun drang tot willen helpen schiet soms ook door. Zo stonden we regelmatig half ruzie te maken met de vorige liftmeenemer die ons PERSÉ wilde helpen met een nieuwe lift, maar daardoor eigenlijk alleen maar tegenwerkte ipv hielp... Maar uiteraard is het allemaal alleen maar vreselijk goed en lief bedoeld en heb ik die fantastische Iraanse warmte en liefde met bakken tegelijk mogen voelen.
En dus staat Iran weer wat hardnekkeriger bovenaan mijn lijstje...

Na twee weken bezoek, breng ik Leonie terug naar het vliegveld. Ik vond het weer ontzettend leuk en fijn en ben blij dat we die mooie ontmoetingen samen hebben beleefd. Het afscheid is OK. Het was heel fijn samen en het zal weer even wennen worden, maar dat hoort erbij en daarnaast betekent dit afscheid dat ik ook langzaam toewerk naar het einde van deze reis, wat toch ook weer een fijne gedachte is.
Als zij daadwerkelijk door de douane is en ik op de metro zit te wachten, is het toch wat heftiger dan ik dacht. Het is echt weer alleen. Stil. Saai ook. En lastig. Ook de dagen erna voel ik me vreemd en loop ik een beetje met mijn ziel onder mijn arm. Want met wie moet ik nu het cijfer bespreken voor de kip-kebab? En met wie moet ik nu kersen eten? En spaghetti-ijsjes?

De foto's... Het zijn er weer veel, maar ik kwam er weer eens niet uit: teveel mooie en grappige plaatjes en/of verbonden aan prachtige herinneringen.